"Từ ngày bầu cử thành tuần bầu cử"
Trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ Mỹ 2022, toàn bộ 435 ghế tại Hạ viện, cũng như 35 ghế Thượng viện và 36 vị trí thống đốc bang sẽ được bầu lại. Theo đó, đảng Cộng hòa sẽ cần thêm 5 ghế để giành quyền kiểm soát Hạ viện và 1 ghế để kiểm soát Thượng viện.
Theo đó, các nhà dự báo phi đảng phái và các cuộc thăm dò chỉ ra đảng Cộng hòa có nhiều khả năng giành được thế đa số tại Hạ viện trong khi đó, tại Thượng viện sẽ là cuộc đua sít sao hơn. Dự kiến, kết quả bầu cử Hạ viện có thể được đưa ra sớm nhất trong trong tối 8/11 (giờ Mỹ) còn kết quả bầu cử Thượng viện sẽ tốn nhiều thời gian hơn.
Một làn sóng người ủng hộ đảng Cộng hòa có thể tuyên bố chiến thắng của đảng tại Hạ viện vài giờ sau khi các điểm bỏ phiếu đóng cửa.
Tuy nhiên, một số bang chiến địa quan trọng như Pennsylvania đã thông báo rằng việc kiểm phiếu có thể mất nhiều thời gian. Theo đó, các cử tri Mỹ được khuyến khích nên đi ngủ sớm thay vì cố đợi để biết kết quả trong đêm bầu cử.
Nathan Gonzales, một cây viết của Inside Elections, cho biết: "Khi nói về kết quả bầu cử, chúng ta nên thay đổi từ ngày bầu cử thành tuần bầu cử".
Kết quả kiểm phiếu ban đầu thường sẽ không đúng do việc kiểm đếm các lá phiếu gửi qua đường bưu điện. Trong đó, các cử tri đảng Dân chủ có xu hướng bỏ phiếu từ xa nhiều hơn so với cử tri đảng Cộng hòa. Việc một số bang cho phép kiểm đếm phiếu gửi qua đường bưu điện sớm có thể sẽ mang lại kết quả ban đầu có lợi cho đảng Dân chủ. Nhưng kết quả này sau đó có thể sẽ ngả về hướng có lợi cho đảng Cộng hòa khi kiểm đếm đến số phiếu bầu trực tiếp.
Tại những "thành trì xanh" của đảng Dân chủ, bao gồm bang Florida và Bắc Carolina, các quan chức kiểm phiếu có quyền lấy các lá phiếu gửi qua thư ra và cho vào máy kiểm đếm sớm để tăng tốc độ kiểm phiếu.
Trong khi đó, các bang khác như Pennsylvania và Wisconsin không cho phép quan chức bầu cử kiểm đếm sớm phiếu gửi qua đường bưu điện cho tới khi ngày bầu cử kết thúc. Theo đó, đảng Cộng hòa dự kiến sẽ giành lợi thế sớm trong thời gian kiểm đếm phiếu bầu ở những bang này khi các quan chức kiểm đếm phiếu bầu trực tiếp trước.
Các chuyên gia như ông Joe Lenski, người sáng lập Edison Research, sẽ theo sát quá trình kiểm đếm phiếu bầu ở các bang và cung cấp thông tin cho Reuters cũng như các hãng tin tức khác. Theo đó, ông Lenski nhận xét: "Dù là làn sóng xanh hay đỏ, bạn chỉ cần xem xét loại phiếu bầu đang được kiểm đếm để biết tình hình".
Cần chờ bao lâu để biết người thắng?
Nơi đầu tiên bắt đầu kiểm phiếu trong ngày bầu cử sẽ là khu vực Bờ Đông,vào khoảng 19h đến 20h ngày 8/11 (giờ địa phương). Sau đó, khoảng 22h, các điểm bỏ phiếu ở khu vực phía Trung-Tây dự kiến đóng cửa. Ông Kyle Kondik, nhà phân tích chính trị tại Trung tâm của Đại học Virginia, nhận định thời điểm này, đảng Cộng hòa có thể sẽ có đủ động lực để tuyên bố chiến thắng tại Hạ viện tại khu vực.
Trong khi đó, tại khu vực Bờ Tây, cuộc đua Hạ viện có phần sát nút hơn. Quá trình kiểm phiếu được cho là sẽ mất tới vài ngày.
California thường dành hàng tuần để đếm tất cả các lá phiếu của cử tri, một phần vì thành phố này kiểm đếm cả những lá phiếu gửi qua bưu điện trước ngày bầu cử nhưng đến nơi muộn hơn. Các bang Nevada và Washington cũng chấp nhận những lá phiếu đến muộn nếu chúng được đóng dấu bưu điện trước ngày 8/11. Những yếu tố này góp phần kéo dài thời gian kiểm phiếu.
Ông Kyle Kondik nhận định: "Nếu cuộc bầu cử Hạ viện cho kết quả sát nút, đó sẽ là điều quan trọng".
Các nhà phân tích cũng chỉ ra trong khi kết quả bầu cử Hạ viện có thể sớm được xác định thì kết quả bầu cử Thượng viện lại không như vậy. Có thể sẽ mất nhiều tuần để các quan chức kiểm đếm phiếu bầu trước khi xác định được đảng nào giành chiến thắng tại Thượng viện. Trong đó, kết quả tại các bang chiến địa như Pennsylvania, Arizona, Georgia có thể sẽ quyết định kết quả chung cuộc.
Đáng chú ý, nếu cuộc bầu cử Thượng viện tại Georgia có kết quả sát nút như dự đoán và không ứng viên nào đạt trên 50% tỷ lệ ủng hộ, một cuộc bỏ phiếu khác sẽ được tổ chức vào ngày 6/12. Điều đó có nghĩa là kết quả bầu cử Thượng viện tại Georgia sẽ không được định đoạt cho đến thời điểm ấy và diễn biến này sẽ ảnh hưởng tới thời gian công bố kết quả cuối cùng của cuộc đua vào Thượng viện.
Bầu cử giữa kỳ ở Mỹ diễn ra 4 năm một lần, Ngày Bầu cử năm 2022 là ngày 8/11 và một số nơi đã đi bỏ phiếu sớm.
Hầu hết công dân Mỹ đủ 18 tuổi đều có thể bỏ phiếu. Một số trường hợp ngoại lệ như những người bị kết án trọng tội, dù họ có thể bỏ phiếu ở một số tiểu bang nhất định.
Tại kỳ bầu cử năm 2022, toàn bộ 435 ghế tại Hạ viện và 34 trong tổng số 100 ghế tại Thượng viện sẽ được bầu lại.
Ngoài lưỡng viện quốc hội, cử tri Mỹ còn bầu thống đốc 36 bang và ba vùng lãnh thổ, chọn thị trưởng nhiều thành phố và các quan chức địa phương. Cử tri đi bầu cử giữa kỳ tại 36 bang còn bỏ phiếu về 129 luật, quy định cấp địa phương.
Nếu đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát Hạ viện hoặc Thượng viện, họ sẽ có nhiều quyền lực hơn và có thể sẽ cản trở những chương trình nghị sự của Tổng thống Biden trong 2 năm nhiệm kỳ còn lại.
Minh Hạnh(Theo Reuters)
