(ĐSPL) - Nguồn gốc 12 con giáp xuất hiện cách đây hàng nghìn năm nhưng thế giới Á Đông ngày nay vẫn chưa thống nhất cách gọi năm Mùi là năm con dê, con cừu hay cừu đực.
Theo trang International Bussiness Time, “Year of the Yang” mà người Á Đông gọi là năm mùi, thường để cho người đời “muốn hiểu sao thì hiểu”. Các nhà nghiên cứu cho biết riêng chữ “Yang” trong tiếng Trung mang rất nhiều tầng nghĩa khác nhau.
 Những chú cừu tại Hong Kong (Trung Quốc). |
Nguồn gốc của những con giáp xuất phát từ thời rất xa xưa, khoảng 1550 đến 1050 trước Công nguyên. Từ thời đó dân làng Trung Quốc đã dùng chữ "Yang" để chỉ con dê lẫn con cừu, những con vật mà họ sử dụng để cúng tế như nhau. Hai con vật này đã được thuần hóa từ rất lâu. Theo một chuyên gia Trung Quốc, nếu xem chiêm tinh Trung Hoa là một truyền thống của sắc tộc Hán, thì chữ "Yang" phần nhiều là để chỉ con con dê, vì đó là gia súc phổ biến nhất của người Hán.
Giáo sư đại học Washington University Ling chei Letty Chen chia sẻ: “Chữ “Yang” thuộc nhóm từ di truyền học có nghĩa là “cừu/dê/bạch dương” theo cách hiểu chung.
Nếu chữ này chỉ đứng một mình thì ngay cả giới phân tích cũng khó mà thống nhất được nó nên dịch ngữ theo kiểu nào. Chứ "yang" thường phải đứng sau một cụm từ để làm sáng tỏ ngữ nghĩa, nếu muốn chỉ “con dê” thì thêm chữ “shang” trước “yang”, “cừu” thì là “mian yang” và “gong yang” là “cừu đực”.
Ông William H. Baxter, giáo sư ngành Ngôn ngữ Trung tại đại học Michigan lại nói rằng, “năm con cừu” lại được sử dụng phổ biến trên sách vở. Bản thân ông Baxter cũng nhận định “năm cừu” dường như là thuật ngữ được sử dụng chính xác. Song trên các trang trực tuyến, người ta lại thích sử dụng năm mùi là năm cầm tinh con dê hơn.
 Con dê được trang trí trong vườn hoa ở Singapore. |
Hiện nay, trên khắp các diễn đàn quốc tế, rất nhiều bức hình minh họa năm 2015 cho thấy chính bản thân người Hoa cũng rất lúng túng trong việc thống nhất biểu tượng dê hay cừu cho năm mùi.
Trong truyền thuyết 12 con giáp, 5 con dê đã ngậm mùa màng tươi tốt trong miệng đã cứu người dân thoát khỏi nạn đói xảy ra trong nhiều năm ở Quảng Châu. Cũng theo điển tích, nhờ các chú dê, thị trấn xưa kia hạn hán nay trở thành thủ phủ trù phú với tên gọi “Thành phố dê”, quanh năm mùa màng tốt tươi, nuôi sống cây trồng.
Tân Hoa Xã dẫn lại lời của một chuyên gia nghiên cứu vai trò của dê/cừu trong văn hóa Trung Quốc trong nhiều năm cho rằng dê, chứ không phải cừu, là con vật thuộc nhóm “lục súc” quen thuộc trong nghề chăn nuôi. Dân gian xưa cho rằng cừu là loài ít có cầu tiến, khó làm chủ, lại còn mắc chứng yếu đuối, hay ỷ lại và rất hay làm theo sự sai bảo của người khác.
