Những người có khả năng bị hại lớn nhất là tầng lớp thấp hèn hoặc có đất đai bị nhòm ngó trong xã hội Ấn Độ.
Nạn nhân, bà Ramkanya Sen sau khi được trở về gia đình. Ảnh: The Economist |
Ramkanya Sen bị nhốt trong một kho chứa đồ kín khoảng 3 tuần dưới cái nắng nóng như đốt của Ấn Độ. Bà bị bỏ đói tới khi tình cờ được một nhà báo phát hiện. May mắn bà đã được giải cứu đúng lúc. Bà Sen được đưa đến một bệnh viện công tại Bhilwara, thành phố nhỏ miền nam bang Rajasthan. Tại đây, các bác sĩ đã cứu bà thoát chết trong gang tấc. Được đưa về nhà hồi tháng 8, sức khỏe bà Sen vẫn yếu, tuy nhiên hiện tại bà đã an toàn.
Theo hồ sơ cảnh sát Ấn Độ, trung bình mỗi năm có khoảng 150 phụ nữ kém may mắn thiệt mạng với lí do tương tự bà Sen: nhốt trong nhà và đánh đập như phù thủy. Họ bị thiêu cháy, đánh đập đến chết, những kẻ điên cuồng không ai khác là đám đông gồm những người hàng xóm và đôi khi là chính những người thân của họ.
Trước khi bị hành hạ đến chết, họ phải trải qua nghi thức "sỉ nhục". Một người bị nghi ngờ là phù thủy có thể bị lột đồ, bị chửi rủa thậm tệ, kéo tóc hay bị buộc phải ăn phân. Kanya Devi từ một ngôi làng cách Bhilwara 120 km về phía bắc, đã phải chịu tất cả điều đó vào ngày 2/8 vừa qua. Người mẹ 40 tuổi của cô bị chọc mù do than nóng đỏ và bị đánh đập dữ dội. Bà đã không thể qua khỏi.
Tara Ahluwalia, người đứng đầu một tổ chức phi chính phủ về bảo vệ phụ nữ khỏi bạo lực ở Bhilwara cho biết: theo những số liệu cô ghi nhận trong hai thập kỷ qua ở một quận lân cận với dân số 2 triệu người, trong số 86 người bị săn tìm và đối xử như phù thủy, chỉ ba người thiệt mạng. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp phải chịu cưỡng bức nghiêm trọng và kéo dài hoặc buộc phải rời khỏi nơi ở. "Điều tồi tệ nhất là sự kỳ thị của xã hội", Ahluwalia nói. Cả gia đình họ cũng phải chịu sự kỳ thị đó, cô giải thích: không ai có thể kết hôn với họ và hai bên thường chấm dứt thù hằn khi miếng đất của người được cho là phù thủy được chuyển sang một người họ hàng gần gũi.
Sở hữu một tài sản mà người nào đó khao khát là một trong những nguy hiểm với họ. Là một Dalit (trước đây gọi là “không đáng đụng tới”), hoặc thuộc về giai cấp thấp kém hay không được biết đến trong vùng sẽ không được giúp đỡ. Gia đình bà Ramkanya Sen là một trong số đó. Gia đình bà thuộc giai cấp "người giúp việc", chồng bà là thợ cắt tóc, một nghề bị coi là "ô uế". Họ là những người Dalit duy nhất trong số 60 hộ gia đình ở Jats - một cộng đồng nông dân nghèo nhưng luôn tự hào vì có ruộng đất.
Sự cố bắt đầu khi Pooja, một cô gái Jat 16 tuổi bị đau dạ dày nặng. Gia đình đưa cô đến một bhopa, hay còn gọi là pháp sư. Vị pháp sư này đã nhanh chóng kết luận nguyên nhân do phù thủy. Có thể do Pooja hoặc người khác cho rằng ngọn nguồn từ bà Sen vì bà thường ngồi ngay trước cửa trường học của Pooja. Bà đã hành động khá kỳ quặc khi vài năm trước đã vô tình đánh cô.
Những vụ giết người theo kiểu đổ tội cho phù thủy tập trung ở miền trung Ấn Độ, chủ yếu ở các bang Andhra Pradesh, Jharkhand, Madhya Pradesh và Odisha. Tất cả các bang đều có số lượng lớn các dân tộc lạc hậu và đa số là người mù chữ.
Năm bang của Ấn Độ đã thông qua các đạo luật phạt trực tiếp những cáo buộc phù thủy cho người vô tội, trong một số trường hợp nghiêm trọng, có thể phạt toàn bộ cộng đồng tại nơi đó.
Về phần bà Sen, dường như bà không muốn cảnh sát can thiệp. Bà nói: "Tôi đã già, con cháu tôi phải sống ở đây". Mọi thứ thực sự rất khó hiểu khi chính nạn nhân cũng không chắc chắn kẻ nào là tội phạm. Lần đầu những người Jats đến nhà và cảnh cáo gia đình bà, họ bắt gia đình hoặc phải đuổi bà đi, hoặc tránh xa bà càng sớm càng tốt. Sau đó, một đám đông đã đánh chồng bà Sen và dọa đốt nhà. Cho đến khi ba đứa con trai bà trấn an đám đông bằng cách hứa với họ sẽ bắt giam chính mẹ mình.
HỒNG NGUYỄN (Theo Economist)
