Ngày 30/9 (giờ địa phương), Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã bất ngờ nộp đơn xin gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Động thái này được ông Zelensky đưa ra sau khi Nga tuyên bố sáp nhập 4 tỉnh của Ukraine là Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia.
Tư cách thành viên NATO cần nhận được sự chấp thuận của toàn bộ 30 nước thành viên hiện tại và bản thân Ukraine cũng sẽ phải đợi thêm một thời gian mới có thể gia nhập liên minh.
Tuy nhiên, 9 quốc gia thành viên NATO ở khu vực Trung và Đông Âu hôm 2/10 đã ra một tuyên bố chung ủng hộ Ukreaine và thúc giục liên minh phản ứng với hành động sáp nhập lãnh thổ của Ukraine vào Nga. Cụ thể, các nhà lãnh đạo CH Séc, Estonia, Latvia, Lithuania, Bắc Macedonia, Montenegro, Ba Lan, Romania và Slovakia cho biết: "Chúng tôi ủng hộ Ukraine trong việc chiến đấu tự vệ trước Nga, đồng thời yêu cầu Nga ngay lập tức rút khỏi tất cả các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng và khuyến khích tất cả các đồng minh gia tăng đáng kể viện trợ quân sự của họ cho Ukraine".
Các nhà lãnh đạo cam kết sẽ "kiên quyết tuân thủ quyết định của Hội nghị thượng đỉnh NATO Bucharest năm 2008 liên quan đến tư cách thành viên tương lai của Ukraine". Tại hội nghị thượng đỉnh năm 2008, các thành viên NATO hoan nghênh nguyện vọng gia nhập của Ukraine và Gruzia, nhưng từ chối đưa ra lịch trình rõ ràng về thời gian hai nước có thể tiến lên. Theo đó, 9 quốc gia này bày tỏ sự ủng hộ với việc Ukraine gia nhập NATO nhưng không nêu rõ mốc thời gian cho việc này.
Trong khi đó, lên tiếng về đơn xin gia nhập NATO của Zelenskyy, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết quy trình đăng ký tại Brussels "nên được thực hiện vào một thời điểm khác".
Còn ông Dmitry Medvedev, Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, đã lên tiếng chỉ trích động thái trên, nói rằng yêu cầu của ông Zelenskyy là để "NATO đẩy nhanh việc bắt đầu Thế chiến III".
Trước đó, hồi tháng 5, Phần Lan và Thụy Điển đã chính thức nộp đơn gia nhập NATO thông qua một thủ tục cấp tốc. Hầu hết các nước thành viên đã phê chuẩn đơn đăng ký của họ và hai quốc gia Bắc Âu đang trên đà tham gia liên minh trong thời gian kỷ lục.
Minh Hạnh (Theo CNBC)
