Bạo lực, các cuộc biểu tình và bắt giữ đã diễn ra sau quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel củaTổng thống Mỹ Donald Trump.
Ông Donald Trump đã đưa ra quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel vào ngày 6/12 và cho biết, nước Mỹ sẽ bắt đầu tiến trình di chuyển sứ quán của Mỹ đến Jerusalem từ Tel Aviv.
Quyết định của ông Trump đã kết thúc chính sách hàng thập kỷ quan của Mỹ đối với Jerusalem.
Cộng đồng quốc tế chưa bao giờ ghi nhận tuyên bố chủ quyền của Israel đối với toàn bộ thành phố này.
Theo Kế hoạch chia cắt của Liên hợp quốc năm 1947 để chia tách Palestine giữa quốc gia của người Do Thái và quốc gia của người A-rập, Jerusalem được trao vị thế đặc biệt, được đặt dưới sự kiểm soát và chủ quyền quốc tế.
Tình trạng này dựa trên vai trò quan trọng của tôn giáo ở thành phố Jerusalem đối với ba tôn giáo Abrahamic: Kitô giáo, Hồi giáo và Do Thái giáo.
Người Palestine nhìn thấy Đông Jerusalem, vốn bị chiếm đóng bởi Israel từ năm 1967 như là thủ đô tương lai của họ, trong khi Israel luôn khẳng định rằng thành phố này là thủ đô không thể chia cắt của họ.
Những người biểu tình ngày ngày xuống đường tố cáo quyết định của Trump. Ảnh: Washington Times. |
Tờ Aljazeera đã liệt kê 5 diễn biến đáng chú ý sau quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump:
1. Các vụ biểu tình
Một làn sóng phản đối lan rộng từ Trung Đông đến phần còn lại của thế giới trong các ngày sau tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Hơn một tuần, hàng chục nghìn người tiếp tục biểu tình phản đối. 4 người Palestine đã bị giết trong các cuộc biểu tinh vào hôm 15/12.
Sự đoàn kết của những người tham gia biểu tình để phản đối ông Trump lan xa đến tận Istanbul, Jakarta, Rabat, Chicago và Tokyo. Tại Trung Đông, những người biểu tình đã xuống những con đường bị chiếm đóng ở Gaza, Jerusalem và Bờ Tây như Amam, Beirut.
Những người biểu tình đã xuống đường ở những khu vực lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng, buộc lực lượng an ninh Israel phải hoạt động hết công suất. Hôm 14/12, họ đã đóng cửa biên giới Gaza đối với hoạt động lưi thông hàng hóa và người đi bộ.
2. Tên lửa và các cuộc không kích chết người
Israel đã phát động một loạt các cuộc không kích, một trong số đó đã gây chết chóc, nhằm vào mục tiêu là những người biểu tình Palestine trong các ngày tuyên bố của Tổng thống Mỹ.
Các quan chức của Israel tuyên bố những cuộc đột kích này là nhằm đáp trả các vụ bắn từ phía bên trong Dải Gaza.
Ngày 14/12, Israel tấn công một số địa điểm của Hamas, bao gồm một cơ sở hải quân và một căn cứ quân sự gần trại tị nạn Al-Shati ở phía Bắc Gaza.
Theo một nguồn tin an ninh từ Palestine, có tổng cộng hơn 10 vụ tấn công đã được tiến hành, dẫn đến ít nhất 02 người thiệt mạng và phá hủy các địa điểm và các ngôi nhà gần đó.
3. Chết chóc và thương tích
Theo báo cáo của Bộ Y tế Palestine, có ít nhất 8 người Palestine đã bị giết bởi Israel kể từ sau tuyên bố của Tổng thống Mỹ.
Ngày 8/12, hai chiến binh của Hamas đã bị giết trong một cuộc không kich của Israel vào khu vực bao vây ở dài Gaza. Những người bị giết đã xác định là Mahmoud al-Atal, 28 tuổi và Mohmmed Safadi, 30 tuổi. Cùng ngày, các binh sỹ của Israel đã bắn và giết chết hai người Palestine giữa các cuộc biểu tình ở biên giới Israel – Palestine.
Nhóm Lưỡi liềm đỏ của Palestine đã cung cấp trợ giúp y tế cho hơn 1.933 người dọc theo Bờ Tây và Đông Jerusalem từ khi chính sách Jerusalem của Mỹ thay đổi, nhóm này cho biết.
4. Bắt giữ
Theo một tuyên bố của Hiệp hội tù nhân Palestine ngày 13/12, lực lượng an ninh Israel đã bắt giữ hơn 260 người Palestine từ các khu vực bị chiếm đóng Bờ Tây và Đông Jerusalem kể từ thời điểm ông Trump đưa ra tuyên bố.
Một số người bị bắt là trẻ em, trong đó có Fawzi al-Junaidi, 16 tuổi. Một hình ảnh của một thiếu niên, bị bịt mắt và bao vây bởi hơn 20 người thuộc lực lượng chiếm đóng của Israel, đã bị lên án rộng rãi sau khi được chia sẽ trên các phương tiện xã hội. Fawzi al-Junaidi đã từ chối cáo buộc đã có hành động ném đá.
5. Tuyên bố của các lãnh đạo các quốc gia Hồi giáo
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã kêu gọi tổ chức một cuộc họp thượng đỉnh bất thường của tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) vào ngày 13/12, sau quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Trong cuộc họp ở Istanbul, nhóm 57 thành viên của tỏ chức này đã lên án quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel của ông Trump là “không có giá trị” và kêu gọi Liên hợp quốc “chấm dứt sự chiếm đóng của Israel”.
Lãnh đạo các quốc gia Hồi giáo cảnh báo rằng, chính quyền ông Trump sẽ phải chịu trách nhiệm về “tất cả những hậu quả của việc không rút lại quyết định bất hợp pháp này”, cho biết họ vẫn cam kết “hòa bình toàn diện dựa trên giải pháp hai nhà nước”.
Được ra đời từ năm 1969, OIC tự coi mình là “tiếng nói chung của thế giới Hồi giáo”.
Tờ báo Hurriyet của Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa tin hôm 15/12 rằng, ông Recep Tayyip Erdogan sẽ đề xuất các sáng kiến tại Liên hợp quốc để hủy bỏ quyết định “ô nhục” của nước Mỹ. Trong bài phát biểu cùng ngày, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho rằng, “là một quốc gia, chúng tôi quyết tâm làm được điều này. Chúng tôi sẽ dọn dẹp những vết bẩn cho những ai vi phạm luật pháp quốc tế”. “Chúng tôi sẽ làm việc để hủy bỏ quyết định bất hợp pháp này, đầu tiên là trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và sau đó trong Đại hội đồng Liên hợp quốc nếu bị phủ quyết tại Hội đồng Bảo an”.
Ông Recep Tayyip Erdogan cho biết thêm rằng, ông sẽ kêu gọi các nước khác công nhận Palestine.
“Ngay thời điểm này, đã có 137 quốc gia trên thế giới công nhận nhà nước Palestine. Con số này sẽ gia tăng với những nỗ lực của chúng tôi", ông Erdogan nói.
KÔNG ANH(Theo Aljazeera)
