20 năm trước cũng là thời điểm ông Cook trải qua quyết định quan trọng nhất đời mình.
Dù sự việc đã xảy ra 20 năm trước, nhưng CEO Apple, ông , vẫn nhớ như in, khi công ty Apple đang cận kề cái chết, ông Michael Dell, CEO hãng Dell đã nói rằng, ông sẽ đóng cửa công ty này ngay lập tức.
Ông kể lại câu nói này khi giải thích về lý do ông quyết định gia nhập Apple và chặng đường sự nghiệp của mình trong một buổi nói chuyện tại Đại học Oxford vào thứ Tư vừa qua.
"Hãy cứ đi đi, chàng trai trẻ"
“Một ngày nọ, Steve (Jobs) quay trở lại Apple, và về cơ bản là sa thải tất cả mọi người, những người đang làm việc với ông ấy lúc đó.” Ông Cook cho biết. “Sau đó ông ấy bắt đầu tuyển dụng lại. Trước đó, tôi chưa bao giờ gặp Steve.”
Đó là một lựa chọn khó khăn cho ông Cook, khi thời điểm đó ông là ngôi sao đang lên ở nhà sản xuất PC, Compaq.
“Trên thực tế, những người tôi tôn trọng nhất từng biết tôi, một số người còn biết ít nhất một cách sơ qua tình hình tại Apple lúc đó, 100% đều nói với tôi rằng, “Anh không nên làm như vậy. Anh đang rời khỏi công ty PC số một thế giới, với một tương lai tuyệt vời, để đi tới một công ty sắp phá sản đến nơi”.” Ông Cook cho biết.
“Trên thực tế, Michael Dell đã nói rằng, nếu ông ấy là CEO của Apple, ông ấy sẽ đóng cửa nó ngay và trả số tiền còn lại cho các cổ đông. Bởi vì rõ ràng rằng chương cuối của cuốn sách đã được viết, và vấn đề chỉ là những chương ở giữa sẽ được viết như thế nào.” Ông Cook nhớ lại.
Nhưng có một linh cảm trong ông lúc đó nói rằng “Hãy cứ đi đi, chàng trai trẻ”, cho dù mọi dấu hiệu lúc đó đều chỉ ra rằng quyết định đó là một sai lầm.
“Tôi làm những gì một kỹ sư thường làm. Tôi lên một danh sách các điểm cộng và trừ, tôi tạo một bảng tính. Cả hai đều nói với tôi rằng tôi nên ở lại, nhưng trực giác của tôi lại nói điều gì đó khác hẳn. Và tôi đã nghe theo trực giác của mình.”
Ông Cook cho biết. “Đó là một trong những quyết định quan trọng nhất trong đời tôi. Có lẽ là quyết định quan trọng nhất.”
Đây không phải lần đầu tiên một vị CEO nhắc lại trực tiếp câu nói lừng danh của ông Dell. Năm 1997, trong một bài thuyết trình của mình, ông Jobs đã trích dẫn lại câu nói của ông Dell, và đáp trả bằng một tuyên bố đầy khiếm nhã, “chúng tôi đang đuổi kịp anh đấy, anh bạn.”
Câu nói của ông Dell đã Steve Jobs nhắc lại trong bài thuyết trình của mình năm 1997.
“Tại sao ông lại nói điều ngu ngốc đó”
Nhưng hành trình của ông Cook đến với Apple không phải là chủ đề duy nhất ông thảo luận trong buổi phỏng vấn ngày thứ Tư vừa qua. Tại đây ông còn tỏ ra thoải mái hơn và cho biết nhiều về cuộc sống riêng tư của mình, hơn hẳn so với những lần hiện diện trước công chúng của mình.
Ví dụ, ông đã nói về niềm đam mê của mình với quyền con người, về cách giáo dục từ những tầng lớp rất thấp trong xã hội, và ông cảm thấy như thế nào khi truyền cảm hứng cho những đứa trẻ đồng tính.
Ông cũng bình luận về cách các cổ đông phản ứng tiêu cực với các nhận xét công khai và bán công khai của ông về các vấn đề chính trị gần đây, ví dụ như việc hạn chế nhập cư hay việc thiếu phản ứng của chính quyền ông Trump đối với cuộc biểu tình của những người theo chủ nghĩa dân tộc gia trắng ở Charlottesville, Virginia.
Ông Cook từng phản đối chính quyền ông Trump về cách xử lý cuộc biểu tình ở Charlottesville, Virginia.
Ông Cook giải thích rằng, việc nói lên quan điểm của mình là một phần giá trị của ông và ông tin rằng mọi người nên phản ứng một cách tích cực đối với ai đó kiên định với nguyên tắc của mình.
Ông Cook cho biết. “Khi bạn thấy một điều gì đó xung đột với những giá trị đó, tôi nghĩ bạn có trách nhiệm, có nghĩa vụ phải lên tiếng. Bởi vì im lặng là dạng thức tối cao của việc chấp thuận.” Với ông Cook, giải quyết các vấn đề chính trị nóng bỏng là một phần trong công việc của mình.
“Tôi nghĩ vai trò của CEO đã thay đổi. Trong lịch sử, các CEO tập trung vào doanh thu, lợi nhuận, các cổ đông. Tôi nghĩ rằng đó là một góc nhìn rất giới hạn về thế giới, ít nhất là với Apple, bởi vì Apple được sáng lập để thay đổi thế giới.
Chúng tôi tạo nên các công cụ để trao quyền cho mọi người làm nên những điều đáng kinh ngạc.” Ông Cook cho biết.
“Tôi biết mọi người không đồng ý với tôi về điều đó. Tôi nhận được các ghi chú từ những cổ đông nói rằng, “Tại sao ông lại nói điều ngu ngốc đó?” Ông sẽ làm khó chịu những người sau đó sẽ không mua sản phẩm của ông nữa, bởi vì suy nghĩ đó của mình.”
Ông nói tiếp. “Nhưng tôi nghĩ đại đa số mọi người sẽ không làm như vậy, ngay cả khi họ không đồng tình với những gì bạn nói, nếu bạn kiên định với nguyên tắc của mình và đáng tin, tôi nghĩ mọi người thực sự thông minh.”
Nhưng ông cũng cho rằng, điều đó là một thách thức cho các công ty khác. “Tôi biết nó là một thế giới mới. Tôi biết rất nhiều CEO đang không khó chịu vì điều đó. Nhưng đó là thế giới.
Bằng cách cố gắng nói rằng nó không tồn tại, hoặc làm nó trở nên quá lạc quan, điều đó sẽ chẳng có tác dụng gì cả.”